|
|
Rodzaje zapisu JPEG i TIFF
|
Wykonując zdjęcia aparatem cyfrowym każdorazowo zapisujemy je w pliku o
określonym formacie. Najpopularniejsze formaty stosowane w fotografii
cyfrowej to JPEG oraz TIFF. Popularność to jedna z niewielu wspólnych
cech, jako że w przeważającej większości poważnie się od siebie różnią.
Każdy ma swoje zalety i wady, więc nie obejdzie się bez kompromisów.
Pierwszym skojarzeniem, które przychodzi na myśl gdy mowa o formatach
plików, jest oczywiście kompresja – pojęcie kluczowe, gdyż bezpośrednio
wpływa na jakość i liczbę zdjęć możliwych do zapisania na nośniku o danej
pojemności. W przypadku formatu JPEG mamy do czynienia z tzw. kompresją
stratną – oznacza to, iż zmniejszenie wielkości pliku skutkuje
pogorszeniem jakości obrazu. Co więcej, każdorazowe otworzenie i ponowne
zapisanie pliku w JPEG, pogarsza jego jakość, tak więc najlepiej nie
korzystać z tego formatu zapisując wersje robocze edytowanych w programie
graficznym obrazów. Ogromną zaletą kompresji JPEG jest natomiast fakt, iż
możliwe jest zmniejszenie rozmiaru pliku nawet do 10% pierwotnej
wielkości. Owszem, jakość zdjęcia wówczas radykalnie maleje, ale nie
zawsze jest to problemem, ponieważ wielu fotografujących używa aparatów
również do celów czysto rozrywkowych, robiąc zdjęcia na przykład na
imprezach. Nie oznacza to bynajmniej, że poważniejsze zdjęcia również
muszą być potraktowane tak drastyczną kompresją! JPEG daje możliwość
bardzo płynnego manipulowania kompresją, zwłaszcza w programie graficznym
(skala 0-12), ale również w aparacie (na ogół kilka trybów).
Nawet zdjęcia z minimalną kompresją JPEG zajmują mniej pamięci, aniżeli
obraz w pierwotnej wersji, zachowując przy tym bardzo przyzwoitą jakość.
Decydując się zatem na JPEG na ogół najlepszym rozwiązaniem jest
fotografowania z maksymalną liczbą pikseli i minimalną kompresją.
Fotografując nie zawsze bowiem potrafimy przewidzieć do jakich celów
ostatecznie zostanie wykorzystane dane zdjęcia, dlatego dobrze jest
wykonywać je w sposób nie wykluczający na przykład dalszej edycji w
programie graficznym, czy odbitek w większym rozmiarze.
Polecenie Plik-Zapisz dla Weba powoduje otwarcie okna narzędzia
optymalizującego obrazy do warunków internetowych. Istnieje możliwość
podglądu obrazu z różnymi ustawieniami kompresji, na przykład od
najniższej do najwyższej możliwej. U dołu każdej wersji znajduje się
między innymi informacja o przewidywanym rozmiarze pliku. W jednym z okien
znajduje się oryginał zdjęcia, w pozostałych obrazy po kompresji JPEG.
Kompresja JPEG jest procesem złożonym, kombinacją różnych technik. Polega
między innymi na uporządkowaniu danych w bloki 8 x 8 pikseli. Im mocniej
obraz jest skompresowany, tym wyraźniejsza jest blokowa struktura.
Wewnątrz bloku piksele są bardziej podobne do siebie, niż do pikseli bloku
przylegającego. Wynika z tego, że w przypadku jednolitych powierzchni
zakłócenia JPEG nie szkodzą obrazowi w takim stopniu, jak na zdjęciach z
dużą liczbą szczegółów i z dużymi różnicami między sąsiadującymi ze sobą
pikselami.
Twarz ludzka jest obiektem szczególnie wrażliwym na blokową strukturę,
która wręcz pozbawia obraz szczegółów, więc w przypadku portretów
kompresję JPEG należy ograniczyć do minimum.
Wbrew panującej opinii pojęcie kompresja odnosi się nie tylko do formatu
JPEG. TIFF nazywa się formatem bezstratnym bynajmniej nie z tego powodu,
że nie może kompresować danych. Owszem aparat cyfrowy zapisuje obraz w
nieskompresowanym TIFF, ale już z poziomu programu graficznego możemy
zapisać obraz w tym formacie z kompresją bezstratną LZW, która przeciętnie
zmniejsza rozmiar pliku o połowę. Żadne to jednak pocieszenie dla
posiadaczy kart pamięci o skromnej pojemności, ale przynajmniej mniejsze
obciążenie dla dysków twardych. Niestety użycie kompresji LZW skutkuje
nieco dłuższym otwieraniem się pliku. Żeby tego było mało, niektóre
aplikacje nie obsługują TIFF skompresowanego metodą LZW. Inną metodą
bezstratnej kompresji, dostępną dla użytkowników formatu TIFF jest
kompresja ZIP. Niestety jest bardzo niewiele programów graficznych, które
obsługują TIFF skompresowany tym algorytmem. Dlatego stosowanie go jest
raczej rzadkością. Jak widać TIFF daje użytkownikowi możliwość wyboru
kompresji spośród kilku możliwości. Ba! Wbrew panującej opinii pozwala
nawet na kompresję stratną przy pomocy JPEG (wszak nazwa formatu JPEG
pochodzi od nazwy metody kompresji, która może być wykorzystywana również
w formacie TIFF). Pojawia się jednak pytanie po co w formacie TIFF opcja
kompresji stratnej algorytmem JPEG. Pytanie to w prostej linii prowadzi do
kolejnych różnic między omawianymi formatami. W przypadku formatu
bezstratnego, jakość obrazu jest wprawdzie niemal surowa (autentycznie
surowa jest dopiero w przypadku zapisu RAW), ale plik znacznie obciąża
kartę pamięci. Format ten z racji wysokiej jakości przechowywanych danych,
doskonale nadaje się zatem do wydruków. TIFF zdecydowanie lepiej od JPEG
nadaje się też do prac w cyfrowej ciemni, gdyż nawet wielokrotne
nanoszenie zmian i zapisywanie danych w tym samym pliku o tym formacie,
nie powoduje utraty jakości. Pojemność dysku twardego jest po wielokroć
większa niż w przypadku karty pamięci, więc kompresja nie odgrywa tak
kluczowej roli. Dodatkowo format TIFF pozwala na przechowywanie warstw, w
przeciwieństwie do formatu JPEG, który zawsze spłaszczy wszystkie warstwy
w trakcie zapisu, transparentne obszary wypełniając bielą. Możliwość
zapisywania obrazu na warstwach w przypadku bardziej złożonych i
czasochłonnych prac, okazuje się prawdziwym wybawieniem. Zawsze bowiem
możemy powrócić do edycji danego obrazu. Zresztą to chyba nie wymaga
dłuższego komentarza, bowiem każdy, nawet najbardziej początkujący
fotoamator zna lub potrafi przewidzieć zalety pracy na warstwach. Wracając
natomiast do wcześniejszego pytania o sens kompresji JPEG w formacie TIFF,
sprawdza się ona właśnie w przypadku obrazów o wielu warstwach, które bez
kompresji spowodowałyby radykalny wzrost rozmiaru pliku.
TIFF generalnie pochłania dużo pamięci – zdjęcie wykonane aparatem o
matrycy 6-megapikselowej zajmie 18MB na karcie pamięci. Pliki tak dużych
rozmiarów są nawet większe od obrazów zarejestrowanych za pomocą
„surowego” formatu RAW. Mimo to, pod pewnymi względami, TIFF zdecydowanie
góruje nad JPEG. A wymienione powyżej właściwości to jeszcze nie wszystko.
Wszak TIFF jest w stanie przechowywać nawet 24 kanały, a to oznacza już
raj dla każdego fotografa cyfrowego, intensywnie pracującego w Photoshop.
W istocie oba omawiane formaty niejako z konieczności mają inne
zastosowanie. Trudno sobie wyobrazić przesyłanie pocztą elektroniczną
18MB-owego pliku TIFF, lub długie czekanie na wyświetlenie się go na
stronie internetowej. Zdecydowanie łatwiej jest również znaleźć program,
który będzie wyświetlać pliki JPEG (wystarczy do tego prosta przeglądarka
internetowa). Nie miałoby sensu długie oczekiwanie na zapis na karcie
pamięci dużych plików TIFF podczas szalonej zabawy na imprezie.
Reasumują, użycie określonego formatu, wymaga pójścia na
kompromis pomiędzy jakością obrazu, a rozmiarem pliku. Im większa
kompresja pliku tym mniej miejsca on zajmuje na karcie pamięci i szybciej
jest na niej zapisywany. Niestety taki obraz ma słabszą jakość. Odwrotnie
w przypadku małej kompresji lub obrazu zapisywanego w formacie
bezstratnym: obraz ma dobrą jakość, ale zajmuje więcej miejsca na karcie
pamięci. |
